U novom Tegova European Valuer objavljen članak Danijele Ilić

Objavljen je novi broj žurnala European Valuer no.22 u kome možete pročitati i članak Danijele Ilić sa temom:

„EVS 2020 is focused on the future“

Dokument možete preuzeti na donjem linku:

European Valuer no.22

Izmene u UO

Na sednici UO NUPS, održanoj 09.04.2021, Upravni odbor je u svoj sastav kooptirao nove članove, i to Vuleta Mizdrakovića i Ivanu Stanojević, uz prethodnu evaluaciju njihove stručnosti i doprinosu u radu i ostvarivanju ciljeva NUPSa tokom prethodnih godina kao i spremnosti da se posvete članstvu u Upravnom odboru.

Mandat kooptiranih članova UO ističe kada i svim drugim članovima UO NUPS, kako je odlučeno na poslednjoj sednici Skupštine NUPS.

Novi članovi su kooptirani u skladu sa Statutom, nakon što su dva člana UO NUPS dali ostavke na svoje funkcije, i to Marko Popović i Nina Milenković.

 

doc.dr Vule Mizdraković

Vule je doktorirao na Univerzitetu Singidunum, odbranivši disertaciju iz oblasti stečaja.Od 2007. godine zaposlen kao saradnik u nastavi na Univerzitetu Singidunum za užu naučnu oblast Računovodstvo i revizija. Trenutno je prodekan za nastavu i angažovan je na predmetima: Računovodstvo, Finansijsko izveštavanje, Revizijska regulativa i Analiza finansijskih izveštaja.

Od 2010. godine, redovni je predavač i ispitivač na edukativnom programu Procena vrednosti nepokretnosti, na modulima iz oblasti računovodstva i statistike i Procena vrednosti mašina i opreme, u okviru Nacionalnog udruženja procenitelja Srbije (NUPS). Takođe je i član komisije za sticanje REV (Recognised European Valuer) sertifikata i Komisije za proveru rada licenciranih procenitelja.

 

 

 

Ivana Stanojević REV, licenca za procenitelja nepokretnosti br. 30

Ivana je diplomirani inženjer arhitekture i sudski veštak u oblasti arhitekture. Poseduje višegodišnje iskustvo u pružanju savetodavnih usluga na polju nekretnina, uključujući procenu, studije izvodljivosti i upravljanje projektima.

Od 2009. godine je upravni partner u kompaniji IBM Consult Ltd, što podrazumeva definisanje, kontrolu i implementaciju projekta za razvoj zemljišta, transformaciju korišćenja zemljišta, procenu imovine, pravnu verifikaciju i koordinaciju sa svim povezanim vlastima.

U okviru NUPSa, Ivana je trenutno i član Disciplinske komisije, RE i REV ispitne komisije i Komisije za proveru rada licenciranih procenitelja.

 

Objavljen novi NUPS bilten

Objavljen je novi bilten za prvi kvartal 2021.

Možete pogledati i preuzeti na sledećem linku: https://procenitelji.org.rs/biblioteka/nups-bilteni/

Nick French – PROCENITELJI – DA LI STE SIGURNI DA STE NESIGURNI?

NICK FRENCH

*Originalni tekst objavljen je u magazinu The Property Chronicle Weekly na sledećem linku https://www.propertychronicle.com/valuers-are-you-certain-youre-uncertain/

Procenitelji – da li ste sigurni da ste nesigurni?

4. februar 2021.

Vreme je da ukinemo klauzulu materijalne nesigurnosti za većinu procena nepokretnosti – tržište se do sada u velikoj meri adaptiralo na kovid.

Kasnog oktobra 2020, prezentirao sam rad na međunarodnoj Zoom konferenciji i sugerisao da su se, čak i u poodmaklom periodu drugog talasa korona virusa u čitavoj Evropi, tržišta nekretnina – samim tim i procenitelji- adaptirali do te mere da oslanjanje procenitelja na ograđivanje za „materijalnu nesigurnost“  nije više primereno. Za ovu moju sugestiju, koju deli i RICS, moderator mi je odlučno rekao da „živim u oblacima“. Njegov argument je bio da se ljudi zaista bore sa „zaključavanjima“ koje su nametnule vlade zemalja a koje vrlo  negativno utiču na njihov život, pa stoga procenitelji ne mogu objektivno da procene bilo koju nepokretnost. Iako bi ovaj nesporazum mogao biti rezultat mog lošeg izlaganja, mislim da se više radilo o strahu procenitelja koji rade na tržištima koja se razlikuju od pre-covid okruženja.

Dozvolite da objasnim. Kada je covid proglašen pandemijom u martu 2020. godine, mnoga profesionalna tela za procenu vrednosti, širom sveta, prepoznala su da potpuna stagnacija svih tržišta nekretnina znači da će nesigurnost u procenama biti veća od uobičajene. To se naziva „materijalna“ ili „nenormalna“ nesigurnost i odnosi se na stepen nesigurnosti da će procenjeni iznos odgovarati hipotetičkom iznosu u kupoprodajnoj transakciji na tržištu u tom trenutku. I, u tom periodu stagnacije, potpuno sam se složio da je prikladno dati takvu izjavu.

Ali, kao i kod svih šokova za sistem, tržišta se brzo prilagođavaju. Iako su lični gubici i poslovni neuspesi izazvani covidom bili i još uvek su traumatični, procenitelj ima obavezu prema klijentu da pruži profesionalnu procenu. Kada sam počeo da radim kao procenitelj, sećam se da sam razgovarao sa nekim mojim kolegama koji su radili tokom Drugog svetskog rata, u slučajevima kada su procene još uvek bile potrebne, radile su se bez dostavljanja tržišnih podataka. Iako su podržavali mene kao mladog procenitelja, bili su i prilično odbojni kada sam im sugerisao da nemam dovoljno dokaza na kojima bih mogao da zasnivam svoju procenu, komentarišući da „nisam svestan da postojim“. Procenitelj ne može odustati od svoje profesionalne odgovornosti.

Aktivno tržište je i dalje aktivno tržište čak i ako funkcioniše u uslovima užasne pandemije

Postavlja se pitanje: u kom trenutku prestajemo da koristimo materijalnu nesigurnost? I ovo pitanje ima dva odgovora: (1) u trenutku kada postoji dovoljna tržišna aktivnost u formi transakcija koja omogućava procenitelju da ima dovoljno podataka da odredi tržišnu vrednost bez ograđivanja od materijalne nesigurnosti; i (2) u trenutku kada se procenitelj prilagodio smanjenom obimu podataka o transakcijama i koristi sve druge oblike tržišnih podataka  za određivanje tržišne vrednosti.

Iskrenosti radi, većina procenitelja na transparentnim tržištima, poput Velike Britanije (tržišta na kojima postoji relativno lak pristup tržišnim podacima), imala je luksuz da već decenijama  analizira pouzdane dokaze o transakcijama, a samo u velikim krizama tržišta nekretnina, osamdesetih i devedesetih, bilo im je potrebno da se u većoj meri oslanjaju na druge forme tržišnih podataka da bi odredili vrednost. Istovremeno, kolege u netransparentnim  zemljama (tržištima na kojima, zbog kulturnih ograničenja ili autohtonih poslovnih praksi nedostaje dokaza o transakcijama) uvek su koristili druge forme tržišnih podataka da bi procenili tržišnu vrednost. To bi mogli biti podaci koje bi procenitelji sa transparentnih tržišta u prošlosti smatrali manje korisnim. Ali uticaj covid-a je takav da su sva tržišta zaustavljena i svi uporedivi dokazi o transakcijama i svi tržišni podaci nestali su u svim zemljama preko noći; tereni za igru su se izjednačili. „Materijalna nesigurnost“ procene je bio razuman stav u tom trenutku.

Ali to je bilo u martu. Do juna su se mnoga tržišta prilagođavala i, u nekim slučajevima, doživljavala bum. Prodaja stanova u Velikoj Britaniji i mnogim drugim zemljama širom Evrope doživela je neviđenu potražnju, jer su vlasnici nekretnina u velikim gradovima shvatili da je potreba da budu blizu posla manja (sada kada se kućni posao pokazao kao održiva opcija) i nastala je tražnja za provincijskim ili seoskim kućama sa više unutrašnjeg i spoljnog prostora. Ta promena u ponašanju potrošača, zajedno sa nekim državnim podsticajima  kroz umanjenje poreza na prenos imovine kako bi se pokrenulo tržište, dovela je do značajnih tržišnih aktivnosti. Toliko da se procenitelji više ne bi trebali oslanjati na bilo kakva upozorenja o materijalnoj nesigurnosti.

Isto tako tržišta industrijskih nekretnina i logističkih centara,  su doživela preokrete sa porastom on line kupovina. Čak su i kancelarijski i maloprodajni prostori,  koji su veoma teško pogođeni manjim brojem zakupaca i manjim posetama, ponovo počeli da imaju transakcije, iako po mnogo nižim cenama. Drugim rečima, na tim tržištima postoji dovoljno tržišnih dokaza u svim formama koji procenitelju omogućavaju procenu vrednosti bez bilo kakve klauzule o materijalnoj nesigurnosti. Svet se prilagođava.

Na drugim tržištima, na kojima još uvek nema dovoljno prometa, zabeležen je porast oglašavanja i drugih podataka, tako da procenitelji sada imaju dovoljno informacija da tržište tumače na odgovarajući način i daju procene na normalnoj osnovi. Samo za nekretnine čija se vrednost tesno povezuje sa operativnim profitom (restorani, sektori za razonodu i turizam) profesionalna tela i dalje, s pravom, predlažu upotrebu klauzule o materijalnoj nesigurnosti.

Dakle, moje boravljenje u oblacima je dosta precenjeno. Procenitelji moraju da shvate da klauzula o materijalnoj nesigurnosti nije kartica koja im omogućava oslobađanje od krivice.  Procenitelj je dužan da klijentu pruži njegovo profesionalno mišljenje o tržišnoj vrednosti. Aktivno tržište je i dalje aktivno tržište čak i ako funkcioniše u uslovima užasne pandemije. Procenitelj se na profesionalnom nivou mora odvojiti od emotivne borbe izazvane zaključavanjima i pružiti objektivno stručno mišljenje o vrednosti. Čak i na tržištima sa oskudnim informacijama, procenitelj mora prilagoditi svoje istraživanje u okviru procene tako da odgovara stanju na tržištu u tom trenutku. Konfuzija sa početka pandemije je prošla i više ne doživljavamo istu nesigurnost koja je pokrenula upotrebu klauzula o materijalnoj nesigurnosti. Nisu sva tržišta ista, a veština procenitelja nije samo da utvrdi za koje nekretnine je potrebna upotreba klauzule o materijalnoj nesigurnosti – važnije je da razumeju kada takva klauzula nije potrebna.

 

O Nick French-u:

Nick French je iskusni predavač u oblasti procena i za profesiju i za univerzitete. Poslujući u Real Estate Valuation Theurgy, nastavlja da piše radove, učestvuje na konferencijama i sprovodi internu obuku za profesionalce u oblasti nekretnina u zemlji i inostranstvu.

 

 

 

*Napomena: NUPS ne snosi nikakvu odgovornost povezanu sa verodostojnošću prevoda.

Objavljen je novi EuroExpert bilten

EuroExpert,  profesionalna multidisciplinarna organizacija koja predstavlja evropske veštake iz 14 zemalja, objavila je novi bilten.

Sa linka u nastavku možete preuzeti novi EuroExpert bilten: https://procenitelji.org.rs/biblioteka/euroexpert-bilten/

6th Serbian Property & Infrastructure Development Conference

Pozivamo vas da se prijavite na Šestu srpsku konferenciju o razvoju nekretnina i infrastrukture, organizatora TGI International Group, koja će se održati ONLINE 23. marta 2021.

Detaljnije o konferenciji, panelistima, pokroviteljima, kao i formular za prijavu možete pronaći na sledećem linku: https://www.realestateconference.rs/ 

Za članove NUPSa je obezbeđen popust na cenu kotizacije.

Učešće u konferenciji donosi 7 CPD bodova za REV i licencu.

 

Na fotografiji su panelisti proceniteljskog panela sa 5th Serbian Property & Infrastructure Development Conference održane 2020.

 

Online seminar – NEDAVNE PROMENE U MALOPRODAJI I NJIHOVE IMPLIKACIJE NA PROCENITELJE – Richard Grover

Sa zadovoljstvom Vas pozivamo da prisustvujete ONLINE seminaru 04. marta 2021. od 14:00 časova sa temom NEDAVNE PROMENE U MALOPRODAJI I NJIHOVE IMPLIKACIJE NA PROCENITELJE –

„Pandemija virusa COVID-19 je ostavila ozbiljne posledice na maloprodajni sektor zbog ograničenja kretanja koje je rezultiralo zatvaranjem prodavnica koje nisu neophodne, na duži period. Takođe se čini da su ubrzani neki trendovi čija je pojava bila očigledna i pre nego što nas je zahvatila pandemija, a posebno rast trenda kupovine putem interneta. Odgovor trgovaca na ovaj trend su njihovi učestali zahtevi da im se smanji cena zakupa u poslovnom prostoru i prelazak na plaćanje zakupnine na bazi njihovih ostvarenih prihoda. Seminar se bavi gore opisanim trendovima u maloprodaji i kako te promene utiču na procene tih poslovnih prostora.“

Predavač je Richard Grover MRICS, dugogodišnji profesor na Oxford Brookes Univerzitetu. Iako se penzionisao i dalje radi na Univerzitetu kao vanredni predavač na programima koji su akreditovani od strane RICS-a. Bavio se konsultantskim poslovima u mnogim zemljama, prvenstveno zemljama u tranziciji istočne Evrope, na projektima čiji je cilj razvoj tržišta nekretnina i razvoj povezanog edukativnog sistema. Nedavno je radio na projektima vezanim za porez na imovinu i projektima procena u Srbiji, Moldaviji i Turskoj u ime Svetske banke.

Prisustvom na online seminaru ostvarujete 3 CPD poena za kontinuiranu edukaciju licenciranih procenitelja kod Ministarstva finansija i/ili REV sertifikovanih procenitelja. Takođe, u skladu sa RICS sistemom za CPD kvalifikacione aktivnosti, koji se zasniva na ličnoj proceni, tj. svaki pojedinačni član odlučuje koje su aktivnosti bitne za njen/njegov profesionalni razvoj, preporučujemo ovaj seminar za vaš lični profesionalni razvoj u okviru profesije procenitelja.

 

*Simultani prevod je obezbeđen

*Predavanje će se održati ONLINE putem WEB PLATFORME pri čemu je potrebno da imate stabilnu internet konekciju kao i mikrofon i kameru kako bi mogli da učestvujete u diskusiji. Ovaj online seminar se održava samo u navedenom terminu, jednokratno i neće biti na raspolaganju u formi webinara NUPS-ovog programa za kontinuiranu profesionalnu edukaciju.

 

Prijave slati na office@procenitelji.org.rs

 

Objavljen novi NUPS bilten

Objavljen je novi bilten za poslednji kvartal 2020.

Možete pogledati i preuzeti na sledećem linku

https://procenitelji.org.rs/biblioteka/nups-bilteni/

Šta nas očekuje na tržištu nekretnina u 2021. godini?

https://finmedia.rs/

Beograd – U glavnom gradu Srbije je u 2020. godini došlo do pada tražnje za zakupom stambenih i komercijalnih prostora, govore podaci agencija za nekretnine, dok se broj izdatih građevinskih dozvola povećava. Cene nepokretnosti još uvek ne beleže značajnije turbulencije, ali sledeća godina bi mogla da donese promene i na tom planu.

Ceo tekst možete pronaći u dokumentu niže

 

Šta nas očekuje na tržištu nekretnina u 2021. godini?

EBVS 2020-Introduction by Danijela Ilić

https://www.tegova.org/en/p5eb28f75f2df4

EBVS 2020

INTRODUCTION

by Danijela Ilić REV FRICS, Chair of the European Business Valuation Standards Board and Member of the Board of TEGOVA

This is the first edition of European Business Valuation Standards (EBVS), developed by TEGOVA to meet the demand of its 72 Member Associations, other valuation organisations, individual valuers, regulators and other stakeholders on the European market.

TEGOVA is committed to setting standards that are compatible with the Europeanisation of business activities. The rationale for providing a set of business valuation standards for Europe comes from a demand for valuations which are consistent with EU company law requirements and of a quality that can be relied upon as a common benchmark by investors, the financial industry and valuers throughout the Union and beyond.

QUESTIONS & ANSWERS

EBVS were designed by TEGoVA, the European standard setters for real estate. What is TEGOVA’s relevance for business valuation?

In the public mind, TEGOVA is indeed real estate. It’s 72 associations from 38 countries – 70,000 valuers in Europe – are all majority real estate valuers. Yet business valuation is also prevalent among a number of members, with valuation firms or individual valuers often combining real estate and business practice. This is a welcome tendency for the profession and for European society at large, because land and buildings are such an important and integral part of most businesses that the combination of real estate and business knowledge provides a solid grounding for business valuation excellence. Conversely, business valuation is an attractive field of activity for real estate valuers in a mutating economic and professional environment, where no source of activity is permanently guaranteed and new opportunities arise.

What is the core purpose of EBVS?

European Business Valuation Standards (EBVS) will impose consistency in the most important issues in business valuation, across the European Union:

  • code of conduct
  • terms of engagement
  • definitions of bases of value
  • valuation approaches
  • reporting the valuation.

In this manner, EBVS will achieve its purpose – to institute procedures conducive to clearly prepared, unambiguous valuation reports that are consistent with EU regulation and accounting standards

How are EBVS structured?

There are four standards …

EBVS 1 – Market Value and Bases of Value other than Market Value, which defines various bases of value, applicable in business valuation, Highest and Best Use analysis in connection with Liquidation (disposal) and Going Concern business scenario, assumptions and special assumptions in arriving at an opinion of value

EBVS 2 – the valuation process incorporates detailed Terms of Engagement, with appropriate commentary

EBVS 3 – the valuation approaches and methods which present the recognised business valuation practice

EBVS 4 – reporting the valuation, which presents general reporting requirements and the content of a valuation report, as well as of a valuation review.

… and three Guidance Notes that follow on from the Standards and provide more detail and explanation of key issues and techniques:

EBVGN 1 – Control Premiums and Discounts for Lack of Control and Discounts for Lack of Marketability

EBVGN 2 – Discount Rates in the Discounted Cash Flow Method

EBVGN 3 – Valuation of Intangible Assets.

There are also further key texts on:

  • Business Valuation and Sustainability
  • European Business Valuers’ Code of Conduct
  • European Union Legislation and Business Valuation

Sustainability is a big EU concern. Does EBVS cover this and show how to put a value on it?

EBVS devotes an entire Part III to it, putting sustainability and valuation in their EU and market context, exploring the concept of ‘green value’ and providing business valuers with an initial checklist of possible points for sustainability review of a business, covering current operations, attention to costs and preparing for the future:

  • Finance, risks and overall sustainability
  • Energy
  • Water
  • Waste
  • Procurement
  • Materials and storage
  • Transport
  • Staff
  • Compliance and emergency response
  • Products and
  • Accountability and communication

What’s the relevance of the section on EU legislation and business valuation to a practicing valuer?

As the EU regulates mostly through Directives that are transposed into national law, it is important for the valuer to be able to recognise the EU hand behind the national or sub-national law when estimating the likelihood and timescale of possible changes to regulatory impacts on the business being valued.

Part 5 is no mere general culture add on; it is basic knowledge for European business valuers. A general introduction and overview shows how EU regulation of companies has covered formation, capital and disclosure requirements, rules on takeover bids for public limited companies, mergers and divisions, minimum rules for single-member private limited liability companies, financial reporting and accounting and easier and faster access to information on companies. It shows how the EU has evolved from concentrating on regulating listed companies to now covering SMEs with the specific goal of reducing their administrative burdens and has also created a statute for a European Company (the Societas Europea or „SE“).

Part 5 goes on to highlight the specific valuation aspects of EU regulation of company law, credit institutions, insurance and reinsurance institutions, investment funds, taxation, transfer pricing, state aid, enforcement of intellectual property rights and insolvency proceedings or restructuring plans.

Is EBVS of special significance to REVs?

It is, because their high level of proficiency in valuing commercial property – a key component of many businesses – provides a solid grounding for business valuation excellence and makes it relatively easier for them to extend their knowledge and practice into business valuation and gives them an edge over business valuers with no real estate credentials.